نسبیّت معقولیت علمی در کوهن و کاسیرر
نویسندگان
چکیده مقاله:
از زمان چاپ کتابِ جریان سازِ ساختار انقلابات علمی تامس کوهن، رویکردهای تاریخی و جامعهشناختی به علم به نوعی نسبیّتباوری در قبال ارزیابی نظریات علمی دامن زده و همچنین موجب اعتقاد به گسست در تاریخ علم شده است. قیاسناپذیری هسته اصلی دعاوی کوهن در این زمینه است. از منظر کوهن مصداق/مرجع مفاهیمِ علمی در نظریات مختلف کاملا متفاوت هستند. از سوی دیگر، هر پارادایم پیش از فرایند صورتبندی مفهومی همچون یک چرخش شناختی حوزه ادراکی را دگرگون می کند. و نهایتا برخلاف نظرگاه رایج فیلسوفان علم رسمی (اثباتگرایان و ابطالگرایان) هیچ قاعدة صریحی جهت داوری نظریات وجود ندارد. در مقابل، کاسیرر با تاکید بر وجوه پایدار نظریات به عنوان صورتهایِ نامتغیرِ انتظامبخش، نظریات علمی را قیاسپذیر و تاریخ علم را پیوسته و تکوینی میبیند. در این مقاله تلاش می شود پاسخهای کاسیرر در مقابل کوهن صورتبندی شود. در پایان مقاله نیز سعی میکنیم اختلاف آنها را در پرتو نوع تاریخنگاری ایشان شرح دهیم.
منابع مشابه
کوهن، تاریخنگاری و انقلاب علمی
مورخان امروزه علم در بارۀ مفهوم انقلاب علمی تردیدهای فراوانی کردهاند. در این مقاله به بررسی مفهوم انقلاب علمی در نزد کوهن و بررسی دو چالش مهم تاریخنگاری علم میپردازیم. چالش اول ناظر به ناآشنا بودن مقولۀ انقلاب برای بازیگران قرن هفدهم است. چالش دوم مبهم بودن معیارهای تشخیص انقلاب است. واژۀ انقلاب در مورد تحول اساسی در فلسفۀ طبیعی قرن هفدهم معیارهای تاریخنگاران را برآورده نمیسازد. با وجود ای...
متن کاملبازخوانی علمی طب سنتی ایرانی برمبنای علم شناسی تامس کوهن
سابقه و هدف: از زمان ورود طب جدید به ایران تاکنون بحثهای زیادی پیرامون علمیبودن گزارهها و مفاهیم طب سنتی و علم-بودن این حوزه میان منتقدین و مدافعین این دانش صورت گرفتهاست. یکی از اشکالات اساسی این مباحث این است که قبل از پرداختن به علمبودن یا نبودن این حوزه، معیارهای علمبودن به طور دقیق مشخص نشدهاست. تعیین معیار برای علمبودن از اصلیترین مسائل فلسفۀ علم به شمار میرود. فیلسوفان علم تاکن...
متن کاملDegenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers
In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...
متن کاملآیا نظریههای بدیلِ علمی میتوانند معقولیت علمی را به چالش بکشند؟
یکی از دلایل قرائتهای نسبیگرایانه در قبال علم، عدم امکان توجیه تصمیمِ دانشمندان در قبال نظریههای علمیِ متعارض یا بدیل است. نسبیگرا مدعی است موقعیتی وجود دارد که در آن دانشمندان هیچگاه نمیتوانند بین نظریات بدیل داوری کنند. از دید مقاله، یک نظریه بدیل تنها زمانی میتواند معقولیت علمی را به چالش بکشد که دو شرطِ «کاستی روششناختی دانشمندان» و «وجود نظریات بدیل» در زمانِ مشخص تصمیمگیری برقرار با...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 2
صفحات 73- 95
تاریخ انتشار 2019-01-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023